Σ
υνήθως µια γυναίκα ενδιαφέρεται
για τη διατροφή της αφού µείνει
έγκυος, στην προσπάθειά της να
µην αυξήσει υπερβολικά το βάρος
της αλλά και για να τρέφεται καλά
και υγιεινά η ίδια και το µωρό της.
Τι γίνεται όµως µε αυτές που προσπαθούν να
συλλάβουν; Έχει κάποια σχέση η διατροφή µε
τη γονιµότητα, και αν ναι, αυτή περιορίζεται
µόνο στη γυναίκα ή αφορά και στον άνδρα;
Σχετικές µελέτες έχουν αρχίσει ήδη από τη δε-
καετία του 1970 σε Ιταλία και Αµερική και
φαίνεται πως η καλή φυσική υγεία συµβάλλει
στην αύξηση της γονιµότητας, ενώ η κακής ποι-
ότητας διατροφή µειώνει τη γονιµότητα καθ’
όλα υγιών ατόµων!
Είναι σαφές ότι η σωστή και ισορροπηµένη δι-
ατροφή παρέχει όλα εκείνα τα συστατικά που
είναι απαραίτητα στον οργανισµό όπως πολύ-
τιµες πρωτεΐνες, βιταµίνες, µέταλλα και αντιο-
ξειδωτικά για να δεσµευτούν οι ελεύθερες ρί-
ζες και συνήθως πρέπει να συνοδεύεται από
αυξηµένη λήψη νερού.
Παράλληλα τόσο η γυναίκα όσο και ο άνδρας θα
πρέπει να περιορίσουν κάποιες ουσίες στη δια-
τροφή τους ή να εντάξουν κάποιες άλλες, όπως:
• Την κατανάλωση τουλάχιστον µιας µερίδας
πλήρων σε λιπαρά γαλακτοκοµικών την ηµέ-
ρα, τα οποία αποτελούν πηγή ασβεστίου, απα-
ραίτητο για την υγεία του αναπαραγωγικού συ-
στήµατος.
• Τη µείωση trans υδρογονωµένων λιπαρών
(σκληρές µαργαρίνες, ζωικά λίπη και κακής
ποιότητας έλαια) και αύξηση των φυτικών λι-
παρών.
• Τη µείωση της κατανάλωσης πολύ επεξεργα-
σµένων δηµητριακών και άλλων αµυλωδών
τροφών, καθώς και ζάχαρης, ιδιαίτερα σε γυ-
ναίκες µε Σύνδροµο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
• Τη µείωση του καπνίσµατος καθώς και της
κατανάλωσης καφεΐνης και αλκοόλ, αφού η
υπερκατανάλωσή τους µειώνει τη γονιµότητα.
Αντίθετα, η µέτρια κατανάλωση κρασιού φαί-
νεται ότι λειτουργεί ευεργετικά.
• Σε έρευνες φάνηκε ότι τα υπογόνιµα ζευγά-
ρια είχαν µεγαλύτερες συγκεντρώσεις υδραρ-
γύρου στο αίµα, που αποτελεί περιβαλλοντικό
ρυπογόνο. Για αυτό πρέπει να αποφεύγονται
µεγάλα ψάρια, όπως ο ξιφίας, το φαγκρί, ο τό-
νος και ο καρχαρίας που έχουν υψηλά ποσο-
στά υδραργύρου.
• Ο ψευδάργυρος και το σελήνιο είναι απαραί-
τητα για την κινητικότητα των σπερµατοζωαρί-
ων και για την ικανότητά τους να διεισδύσουν
στο ωάριο ώστε να επιτευχθεί η κύηση. Έτσι,
πρέπει να αυξηθεί η κατανάλωση θαλασσινών,
άπαχου κόκκινου κρέατος και τα τρόφιµα ολι-
κής αλέσεως που αποτελούν καλές πηγές ψευ-
δαργύρου, όπως και οι ξηροί καρποί που πε-
ριέχουν σελήνιο.
• Επίσης θα ήταν καλό οι γυναίκες να λαµβά-
νουν συµπληρώµατα φυλλικού οξέος µετά από
συνεννόηση µε τον γυναικολόγο τους, ενώ εάν
είναι χορτοφάγοι, είναι πιθανό να χρειάζονται
συµπλήρωµα βιταµίνης Β12.
Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάµε το σωµατι-
κό βάρος. Γυναίκες µε σωµατικό βάρος χαµη-
λότερο από το φυσιολογικό έχουν λιγότερες
πιθανότητες να συλλάβουν. Αντίστοιχα, υπέρ-
βαρες γυναίκες µπορεί να είναι υπογόνιµες
καθώς µεταβάλλεται η αναλογία οιστρογόνων
- τεστοστερόνης (λόγω του αυξηµένου σωµα-
τικού βάρους) και αυξάνεται η αντίσταση στην
ινσουλίνη, ευνοώντας την εµφάνιση του Συν-
δρόµου των Πολυκυστικών Ωοθηκών και άλ-
λων ενδοκρινικών ανωµαλιών.
7
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Τροφή και γονιµότητα
Σχετικές µελέτες έχουν
δείξει ότι η κακής
ποιότητας διατροφή
µειώνει τη γονιµότητα
καθ’ όλα υγιών ατόµων
ρ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ, MD, PH.D.