Basic HTML Version
24
|
Η
αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτη-
ρία του ανθρώπινου σώματος, η
οποία μεταφέρει οξυγονωμένο
αίμα από την καρδιά προς όλα τα
σημεία του σώματος. Αρχίζει από
την καρδιά, κάνει μια καμπή (αορτικό τόξο),
διέρχεται από τον θώρακα (κατιούσα θωρα-
κική αορτή) και περνώντας από το διάφραγ-
μα μετατρέπεται σε κοιλιακή αορτή, ενώ στο
επίπεδο του ομφαλού χωρίζεται στις δύο λα-
γόνιες αρτηρίες. Η φυσιολογική της διάμετρος
στο θώρακα (θωρακική αορτή) είναι μέχρι 28
mm, ενώ στην κοιλιά (κοιλιακή αορτή) γύρω
στα 20 mm.
Με τον όρο ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής
(ΑΚΑ) περιγράφεται η μη αναστρέψιμη διάτα-
ση κατά τουλάχιστον 50% πάνω από τη φυ-
σιολογική διάμετρό της, με αποτέλεσμα τη δη-
μιουργία ενός «εξογκώματος» (διόγκωση) σε
κάποιο σημείο της, εξαιτίας της εξασθένησης
του τοιχώματός της.
Η πίεσΗ του αίματοσ
σε κάθε συστολή
της καρδιάς καταπονεί το εξασθενημένο τοί-
χωμα της αορτής κάνοντας το ανεύρυσμα να
διευρύνεται βαθμιαία όλο και περισσότερο. Αν
το ανεύρυσμα δεν γίνει αντιληπτό, το τοίχω-
μα της αορτής συνεχίζει να εξασθενεί και το
ανεύρυσμα συνεχίζει να μεγαλώνει.Τελικά, το
ανεύρυσμα γίνεται τόσο μεγάλο και το τοίχωμά
του τόσο ανίσχυρο ώστε συμβαίνει ρήξη (σκά-
σιμο). Όταν συμβεί αυτό, προκαλείται σοβα-
ρή εσωτερική αιμορραγία, μια κατάσταση που
είναι μοιραία στις περισσότερες περιπτώσεις.
επίδΗμίολογία
Η εμφάνιση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής
είναι συχνότερη στους άντρες έναντι των γυ-
ναικών. Παρατηρείται 6πλάσια πιθανότητα
διάγνωσης ανευρύσματος σε συγγενείς 1ου
βαθμού ασθενούς με ΑΚΑ. Το 75% των ανευ-
ρυσμάτων είναι ασυμπτωματικά και διαγι-
γνώσκονται τυχαία στα πλαίσια απεικονιστι-
κού ελέγχου για άλλη πάθηση.
προδίαθεσίκοί παραγοντεσ
για την εμ-
φάνιση ανευρύσματος είναι η υψηλή αρτηρια-
κή πίεση, η υψηλή χοληστερίνη, η παχυσαρ-
κία, ο διαβήτης, το μεταβολικό σύνδρομο και
το κάπνισμα. Το 90% των ασθενών με ανεύρυ-
σμα κοιλιακής αορτής καπνίζουν ή ήταν πρώ-
ην καπνιστές. Επίσης τα ατυχήματα μπορούν
να προκαλέσουν βλάβες στην αορτή (τραυμα-
τισμός του τοιχώματος) και την ανάπτυξη ανευ-
ρύσματος, μετά από άλλοτε άλλο χρονικό δι-
άστημα.
Κάποια σπάνια σύνδρομα (π.χ. το σύνδρομο
Marfan, το οποίο αφορά ανθρώπους πολύ ψη-
λούς, λεπτούς, με πολύ λεπτά δάχτυλα που θυ-
μίζουν αράχνη) παίζουν ρόλο.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ανεύρυσμα αορτής
μπορεί να προκληθεί από μόλυνση (π.χ. σύφι-
λη, φυματίωση) ή φλεγμονή (αγγειίτιδα).
Η κλΗρονομίκοτΗτα επίσΗσ
, υπολογί-
ζεται ότι παίζει ρόλο στη γένεση του ανευρύ-
σματος σε ποσοστό έως και 20%.
Για την αρτηριακή πίεση πρέπει να παρατηρη-
θεί ότι είναι λογικό να επιβαρύνει την κατάστα-
ση. Η πίεση του αίματος σε κάθε χτύπημα της
καρδιάς πιέζει το εξασθενημένο τοίχωμα της
αορτής κάνοντας το ανεύρυσμα να διευρύνε-
ται βαθμιαία περισσότερο.
Παρ’ όλα αυτά, η υψηλή αρτηριακή πίεση δεν
έχει φανεί να παίζει ρόλο σε ορισμένες πληθυ-
σμιακές μελέτες.
ποία είναί τα συμπτώματα;
Στους περισσότερους ασθενείς δεν παρουσιά-
ζεται κανένα σύμπτωμα και το ανεύρυσμα συ-
νήθως διαπιστώνεται από εξετάσεις που έγι-
ναν για άσχετους λόγους. Στους ασθενείς που
εμφανίζουν συμπτώματα, το πιο συχνό είναι ο
πόνος στην κοιλιακή χώρα (γύρω από τον ομ-
φαλό), στην οσφύ ή στο θώρακα. Άλλοι ασθε-
νείς αναφέρουν ότι αισθάνονται μια μάζα που
σφύζει πίσω από τον ομφαλό ή ναυτία, έμετο
και αίσθηση πλήρωσης του στομάχου μετά από
μικρά γεύματα.
Επειδή τις περισσότερες φορές εντός του ανευ-
ρύσματος δημιουργείται θρόμβος (λόγω της
στροβιλώδους ροής του αίματος) σε σπάνιες
περιπτώσεις, στα δάκτυλα των ποδιών μπορεί
να εμφανιστούν περιοχές με μπλε χρώμα και
πόνο, λόγω εμβολής αθηροθρομβωτικού υλι-
κού από το ανεύρυσμα προς τα κάτω (σύνδρο-
μο κυανών δακτύλων).
Σε περίπτωση που το ανεύρυσμα σπάσει,
(ρήξη) εμφανίζονται συμπτώματα αιμορρα-
γικού sock (ταχυκαρδία, σοβαρή αδυναμία,
ζάλη, πόνος και απώλεια των αισθήσεων).
ο κίνδυνοσ ρΗξΗσ
ενός ανευρύσματος
έχει άμεση σχέση με τη διάμετρό του. Έτσι για
ένα ανεύρυσμα με διάμετρο 5 - 6 εκατοστά, ο
κίνδυνος ρήξης σε 1 έτος είναι 5 - 10%, ενώ
για ανεύρυσμα με διάμετρο 6 - 7 εκατοστά, ο
κίνδυνος ρήξης σε 1 έτος είναι 10 - 20%. Για
ανευρύσματα με διάμετρο >7 εκατοστά, ο κίν-
δυνος ρήξης σε 1 έτος είναι 25%. Το 80 - 90%
των ρήξεων καταλήγουν σε θάνατο λόγω αι-
μορραγίας.
Πρέπει να αναφερθεί ότι το ανεύρυσμα συνο-
δεύεται συνήθως με γενικότερη αθηροσκλή-
ρωση των αρτηριών του σώματος. Έτσι, ενώ ο
ασθενής ζει με το φόβο της ρήξης του ανευρύ-
σματος, τα 2/3 των αρρώστων με ανευρύσμα-
τα πεθαίνουν από εμφράγματα και εγκεφαλικά
επεισόδια παρά από τη ρήξη του ανευρύσματος.
Μια άλλη επιπλοκή εκτός από τη ρήξη, είναι η
θρόμβωση του ανευρύσματος που μπορεί να
οδηγήσει σε οξεία ισχαιμία των κάτω άκρων
συνήθως.
ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής:
ΠΑΠΑΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ
MD, PHD, MSC
AΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
κοίλίακο
αορτίκο
ανευρίσμα
πνευμονασ
καρδία
νεφροσ
κοίλίακο
αορτίκο
ανευρίσμα
φυσίολογίκΗ
αορτΗ