25
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
Χρόνια Αποφρακτική Πνευµονοπάθεια:
5η αιτία θανάτου παγκοσµίως
Τ
α δεδοµένα της µεγάλης πανευρω-
παϊκής µελέτης ERS COPD Audit
study που πραγµατοποιήθηκε µε
συµµετοχή 16000 ασθενών, στην
οποία συµµετείχε και η χώρα µας,
αποδεικνύει ότι το 7% των Ελλήνων ασθε-
νών µε ΧΑΠ που θα νοσηλευτεί στο νοσοκο-
µείο λόγω παρόξυνσης θα πεθάνει εντός 3 µη-
νών! Η κυριότερη αιτία είναι το κάπνισµα, αλλά
και η χρήση σοµπών και τζακιών, που τελευταία
-λόγω κρίσης- αυξήθηκε, αναµένεται να επιδει-
νώσει το πρόβληµα.
Παγκόσµιες διαπιστώσεις δείχνουν ότι:
1. Η ΧΑΠ είναι η 5η αιτία θανάτου παγκοσµίως
και θα ανέβει στην 3η έως το 2020.
2. Ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους
από τρία εκατοµµύρια θανάτους στον πλανή-
τη µας και εκτιµάται ότι προκαλεί παγκοσµί-
ως περισσότερα από 29 εκατοµµύρια χρό-
νια ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (disability
- adjusted life - years).
3. Το συνολικό κόστος σε φάρµακα, νοσηλείες
και για την όλη αντιµετώπιση της νόσου είναι
τεράστιο (π.χ. στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δισ.
δολάρια ετησίως).
4. Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας κατέτα-
ξε την ΧΑΠ σε µια από τις 5 πιο επικίνδυ-
νες αρρώστιες της επόµενης χιλιετίας και
συντονίζει προσπάθειες για την αντιµετώπι-
σή της, όπως αυτή µε το ακρωνύµιο GOLD
(Global Initiative for Chronic Obstructive
Lung Disease) www.goldcopd.com.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
1. 9 ενήλικες καπνιστές στους 100 στη χώρα
µας πάσχουν από τη νόσο (8.4%), δηλαδή
περίπου 600.000 Έλληνες νοσούν.
2. Το 56%δηλαδή 300.000 αυτών δεν γνωρί-
ζουν ότι πάσχουν.
3. Οι µισοί πάσχοντες συνεχίζουν να καπνίζουν.
4. Οι άνδρες πάσχουν 2,5 φορές περισσότερο
από τις γυναίκες (11,6% έναντι 4,8%).
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΧΑΠ
Το κάπνισµα, ενεργητικό και παθητικό, αποτε-
λεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για την
ΧΑΠ. Τα τελευταία χρόνια όµως µε την οικονο-
µική κρίση, η χρήση τζακιών, σοµπών κ.λπ. επι-
δεινώνει σοβαρά το πρόβληµα -ιδίως στα αστι-
κά κέντρα- επιδεινώνοντας τα συµπτώµατα των
ασθενών µε ΧΑΠ. Τα συµπτώµατα της ΧΑΠ (βή-
χας, πτύελα, δύσκολη αναπνοή στη µυϊκή προ-
σπάθεια), χαρακτηρίζονται από ύπουλη εµφάνι-
ση και σταδιακή επιδείνωση. Το πρόβληµα µε τα
συµπτώµατα είναι ότι έχουν τόσο ύπουλη εµφά-
νιση έτσι ώστε οι πάσχοντες για κάποια χρόνια
τα θεωρούν λανθασµένα σαν µία φυσιολογική
συνέπεια του καπνίσµατος και της ηλικίας που
αυξάνεται, µε αποτέλεσµα να µην καταφεύγουν
στον πνευµονολόγο για να εξεταστούν και να
υποβληθούν σε σπιροµέτρηση που είναι η εξέ-
ταση που αποκαλύπτει τη νόσο.
Ο ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ
Αποφράζει τους βρόγχους (τους αεραγωγούς
που αναπνέουµε) και καταστρέφει κυριολεκτι-
κά τους ιστούς των πνευµόνων. Οι βλάβες αυ-
τές από ένα σηµείο και µετά είναι µη αναστρέ-
ψιµες. Δυστυχώς, µόνο αφού καταστραφεί το
50 - 60% των πνευµόνων, ο ασθενής αρχίζει
να έχει σοβαρά συµπτώµατα και 2 - 3 κρίσεις
επιδείνωσης της αρρώστιας τον χρόνο, κρίσεις
που συχνά τον οδηγούν να εισαχθεί και να νο-
σηλευτεί στο νοσοκοµείο. Αν ο ασθενής συνε-
χίσει να αγνοεί τα ενοχλητικά συµπτώµατα του
βήχα, της απόχρεµψης και του εύκολου λαχα-
νιάσµατος (δύσπνοια) και να καπνίζει, αφήνει
την αρρώστια να εξελιχθεί στην πιο προχωρη-
µένη της µορφή. Σε αυτήν ο ασθενής δεν µπο-
ρεί να κάνει καθηµερινές οικιακές δουλειές, να
κοιµηθεί, να µετέχει σε οικογενειακές διασκε-
δάσεις και να έχει σεξουαλική ζωή. Τελικώς ο
ασθενής καθηλώνεται σε µια αναπηρική µορφή
διαβίωσης στο σπίτι, απόλυτα εξαρτηµένος από
την οικογένειά του και από τη λήψη οξυγόνου
καθ’ όλο το 24ωρο.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ
1. Ο καπνιστής σε ηλικία πάνω από τα 35, µε
ένα έστω από τα συµπτώµατα βήχα, απόχρεµ-
ψη ή δύσπνοια να επισκεφθεί τον πνευµονολόγο
και προφανώς να διακόψει το κάπνισµα!
2. Όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια
σπιροµέτρηση (ειδική εξέταση διαγνωστική της
ΧΑΠ).
3. Οι πάσχοντες που δεν το γνωρίζουν, διατρέ-
χουν κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρού εµφράγµα-
τος ή και εγκεφαλικού, συχνή επιπλοκή - συ-
νοσηρότητα της ΧΑΠ και θα πρέπει να είναι
ενηµερωµένοι γι’ αυτό.
4. Όλοι οι διαγνωσθέντες πρέπει να µπουν σε ει-
δικό πρόγραµµα θεραπείας και αποφυγής παρα-
γόντων κινδύνου.
5. Η πολιτεία πρέπει να στελεχώσει τις υγειο-
νοµικές µονάδες µε ειδικούς γιατρούς (πνευµο-
νολόγους) για να αντιµετωπιστεί αυτή η παγκό-
σµια επιδηµία.
6. Καλούµε όλους τους αρµόδιους να βοηθή-
σουν στην ανάπτυξη προγραµµάτων µείωσης
της καπνιστικής συνήθειας, καθώς και µείωσης
της ενδο-οικιακής (τζάκια, σόµπες) αλλά και
εξω-οικιακής ατµοσφαιρικής ρύπανσης (αυτο-
κίνητα, βιοµηχανικές εκποµπές).
7. Καλούµε όλους τους αρµόδιους να βοηθή-
σουν στην αυστηρή εφαρµογή της απαγόρευ-
σης του καπνίσµατος στους δηµόσιους χώρους.
ΕΙΔΗΣΗ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΖΑΝΑΚΗΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ
ΓΕ ΡΓΙΟΣ ΧΕΙΛΑΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ