Basic HTML Version
27
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
H
ηλικιακή εκφύλιση της
ωχράς κηλίδας είναι µια
πάθηση που αφορά την
κεντρική περιοχή του αµ-
φιβληστροειδούς χιτώνα
του µατιού, µε την οποία βλέπουµε
συγκριτικά καλύτερα.
Στον δυτικό κόσµο αποτελεί την πιο
συχνή αιτία µείωσης της κεντρικής
όρασης σε άτοµα ηλικίας άνω των
50 ετών. Η συχνότητα εµφάνισής της
αυξάνεται προϊούσης της ηλικίας και
αναµένεται να έχουµε µία δραµατική
εµφάνιση νέων κρουσµάτων τα επό-
µενα χρόνια, καθώς θα αυξάνεται το
προσδόκιµο επιβίωσης.
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλί-
δας έχει 2 µορφές. Η πιο ελαφρά εί-
ναι η ξηρά µορφή που συνήθως έχει
ήπια συµπτωµατολογία µε διαταραχές
στην όραση που τις ονοµάζουµε µετα-
µορφοψίες.
Αντίθετα η πιο σοβαρή και µε τη χει-
ρότερη πρόγνωση είναι η εξιδρωµα-
τική ή υγρή µορφή, που έχει ως κα-
τάληξη την απώλεια της κεντρικής
όρασης στο 90% των ασθενών άνω
των 50 ετών. Η υγρή µορφή χαρακτη-
ρίζεται από τη δηµιουργία µιας παθο-
λογικής νεοαγγειακής µεµβράνης που
καταλήγει σε αιµορραγία και ανάπτυ-
ξη στο τελικό στάδιο ινώδους ιστού
που έχει ως αποτέλεσµα την κατάρ-
γηση της κεντρικής όρασης.
Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΘΗ-
ΣΗΣ
δεν έχει πλήρως διευκρινι-
στεί, έχουν ταυτοποιηθεί γονίδια και
υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες
όπως η υπέρταση, η υπερχοληστερο-
λαιµία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις
και το κάπνισµα.
Ως προς τη θεραπεία της πάθησης πρέ-
πει να αναφέρουµε ότι ενώ πριν µερι-
κά χρόνια υπήρχε αδυναµία αντιµε-
τώπισης, σήµερα βρισκόµαστε σχεδόν
σε δίληµµα ποιά απ’ όλες τις θεραπεί-
ες να επιλέξουµε. Το τελευταία χρό-
νια είχαµε σηµαντικές εξελίξεις στη
θεραπεία της πάθησης µε την είσοδο
στη φαρέτρα µας των αντιαγγειογενε-
τικών ουσιών (αντι-VEGF).
Οι ουσίες αυτές αναστέλλουν την έκ-
φραση του αγγειακού ενδοθηλια-
κού αυξητικού παράγοντα(VEGF)
µιας πρωτεΐνης που προάγει µεταξύ
των άλλων και την παθολογική νε-
οαγγείωση στην ηλικιακή εκφύλιση
της ωχράς.
Η θεραπεία µε τους αντι-VEGF γίνε-
ται µε έγχυση του φαρµάκου εντός της
υαλοειδικής κοιλότητας του οφθαλ-
µού ανά τακτά χρονικά διαστήµατα
(4 εβδοµάδες). Η καθηµερινή κλινι-
κή πράξη δείχνει σηµαντικά αποτελέ-
σµατα από τη χρήση αυτής της θερα-
πευτικής µεθόδου.
Έχουµε µέχρι και 90% σταθεροποί-
ηση ενώ έχουν καταγραφεί περιπτώ-
σεις σηµαντικής βελτίωσης σε ποσο-
στό 40%.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΝΙΣΤΕΙ
ότι έχει µε-
γάλη σηµασία η έγκαιρη διάγνωση
και η άµεση αντιµετώπιση, προκειµέ-
νου να έχουµε τα καλά αυτά αποτελέ-
σµατα που αναφέραµε.
Το πλέον πρόσφατο προϊόν της έρευ-
νας αυτής, είναι η ουσία Afliber-
cept (VEGF Trap-Eye).
Το Aflibercept αναστέλλει τις δρά-
σεις του παράγοντα VΕGF, εµποδίζο-
ντας τη δέσµευση του στους υποδοχείς
VGFR-1 και VGFR-2.
Πρόκειται για µια συνθετική, ανα-
συνδυασµένη πρωτεΐνη, το µόριο της
οποίας αποτελείται από τµήµατα των
υποδοχέων VΕGFR-1 και VΕGFR-2,
ώστε να µπορεί να «ξεγελάσει» και
να δεσµεύσει τον παράγοντα VEGF,
και έτσι να εµποδίζει τις επαγόµενες
δράσεις του.
Σύµφωνα µε κλινικές µελέτες που
πραγµατοποιήθηκαν σε ασθενείς µε
υγρή µορφή εκφύλισης της ωχράς,
το Aflibercept έχει τουλάχιστον εφά-
µιλλη αποτελεσµατικότητα µε την
υπάρχουσα θεραπεία, αλλά µε λιγό-
τερες ενέσεις.
Ο µικρότερος αριθµός ενέσεων συµ-
βάλλει στη µείωση του κόστους θερα-
πείας, τόσο για τον ασθενή όσο και τα
ασφαλιστικά ταµεία. Επίσης, οι λιγότε-
ρες ενδοφθάλµιες ενέσεις βελτιώνουν
και την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
και νέα φάρµακα που βρίσκονται στο
στάδιο της µελέτης µε πολύ ελπιδο-
φόρα αποτελέσµατα καθώς επίσης
και συνδυασµοί φαρµάκων που ίσως
αποτελέσουν την θεραπευτική τακτι-
κή του αύριο.
Στο ανθρώπινο γονιδίωµα (DNA)
υπάρχουν εκατοντάδες γενετικές
παραλλαγές (πολυµορφισµοί), των
οποίων ο συνδυασµός µπορεί να αυ-
ξάνει ή να µειώνει τον κίνδυνο ανά-
πτυξης των πολυπαραγοντικών νοση-
µάτων. Tα τελευταία χρόνια, µελέτες
σε οµάδες πασχόντων και οµάδες
ελέγχου έχουν συσχετίσει τέτοιους
πολυµορφισµούς σε τέσσερα γονίδια
(CFH, ARMS2, CFB, C2) µε την εκ-
δήλωση της ηλιακής εκφύλισης της
ωχράς, επιτρέποντας τον εντοπισµό
ατόµων υψηλού ή χαµηλού κινδύ-
νου ανάπτυξης της νόσου. Η συµµε-
τοχή σε τέτοιες µελέτες είναι σηµα-
ντική εφόσον έτσι δηµιουργούνται οι
κατάλληλες προϋποθέσεις για νέες
θεραπείες.
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ
στους πάσχοντες από ηλικιακή εκ-
φύλιση της ωχράς καθώς και στους
συγγενείς τους, οι οποίοι αποτελούν
οµάδα υψηλού κινδύνου, αφού έχει
τεκµηριωθεί ότι τα παιδιά πασχόντων
έχουν 3 έως 6 φορές αυξηµένο κίν-
δυνο εµφάνισης της πάθησης σε σύ-
γκριση µ’ αυτόν του γενικού πληθυ-
σµού.
Επιπροσθέτως, ο εντοπισµός των
ατόµων υψηλού κινδύνου διευκολύ-
νει τη πρόληψη και την έγκαιρη διά-
γνωση της νόσου, η οποία είναι ζω-
τικής σηµασίας για την καθυστέρηση
της επιδείνωσης της νόσου και της
απώλειας της όρασης.
Εποµένως, το τεστ συνιστάται και σε
άτοµα χωρίς ατοµικό και οικογενεια-
κό ιστορικό, λόγω της υψηλής συχνό-
τητας εµφάνισης της νόσου στον γενι-
κό πληθυσµό.
Για τη γενετική ανάλυση απαιτούνται
3 - 4 ml αίµατος σε φιαλίδιο γενι-
κής αίµατος (αντιπηκτικό EDTA) το
οποίο προσκοµίζεται στο ειδικό ερ-
γαστήριο εντός 24 ωρών σε θερµο-
κρασία περιβάλλοντος.
Ο γενετικός έλεγχος για τους συγκε-
κριµένους παράγοντες γίνεται άπαξ
και αποτελεί το γενετικό προφίλ του
ατόµου γι’ αυτούς.
Ι ΑΝΝΗΣ
Ι. ΑΤΣΕΡΗΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ
Αυτή την περίοδο υπάρχουν και νέα φάρµακα
που βρίσκονται στο στάδιο της µελέτης
µε πολύ ελπιδοφόρα αποτελέσµατα, καθώς
επίσης και συνδυασµοί φαρµάκων, που ίσως
αποτελέσουν τη θεραπευτική τακτική τού αύριο
Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας
ΑΡΘΡΟ